บทมนต์ที่ สี่
ददाति प्रतिगृह्णाति गुह्यमाख्याति पृच्छति ।
भुङ्क्ते भोजयते चैव षड्विधं प्रीतिलक्षणम् ॥ ४ ॥
ดะดาทิ พระทิกริฮณาทิ กุฮยัม อาคฮยาทิ พริชชะทิ
บุำงคเท โบจะยะเท ไชวะ ชัด-วิดัม พรีทิ-ลัคชะณัม
ดะดาทิ – ให้ทาน, พระทิกริฮณาทิ – ยอมรับการให้ทานกลับมา, กุฮยัม – ความลับในใจ, อาคฮยาทิ – อธิบาย, พริชชะทิ-ถาม, บุำงคเท – รับประทาน, โบจะยะเท – เลี้ยง, ชะ-เช่นกัน, เอวะ – แน่นอน, ชัท-วิดัม – หกชนิด, พรีทิ – แห่งความรัก, ลัคชะณัม – อาการ
คำแปล
ให้ของขวัญเป็นทาน รับของขวัญเป็นทานมา เปิดเผยความลับในใจ ถามเรื่องที่เป็นความลับ รับพระสาดัม และให้พระสาดัม เหล่านี้คือลักษณะแห่งความรักหกประการที่เหล่าสาวกแลกเปลี่ยนกันคำาอธิบาย
ในโศลกนี้ ชรีละ รูพะ โกสวามี อธิบายถึงการทำากิจกรรมการอุทิศตนเสียสละร่วมกับสาวก
คำอธิบาย
อื่นๆ ได้อย่างไร มีกิจกรรมอยู่หกประเภทคือ (1) ให้ทานแด่สาวก (2) รับสิ่งของที่สาวกอาจ
ให้กลับคืนมา (3) เปิดเผยความในใจกับสาวก (4) ถามเกี่ยวกับการรับใช้องค์ภควานที่เป็น
ความลับ (5) รับ พระสาดัม หรืออาหารทิพย์ที่สาวกถวายให้ และ (6) ถวายพระสาดัม แด่
สาวก สาวกผู้มีประสบการณ์อธิบายและสาวกผู้ด้อยประสบการณ์ฟัง นี่คือ กุฮยัม อาคฮ
ยาทิ พริชชะทิ เมื่อสาวกแจกจ่าย พระสาดัม ซึ่งเป็นส่วนเหลือของอาหารที่ได้ถวายให้องค์
ภควาน เพื่อรักษาจิตวิญญาณแห่งการอุทิศตนเสียสละรับใช้ เราต้องรับ พระสาดัม นี้ ว่า
เป็นพระเมตตาของพระองค์โดยผ่านทางสาวกผู้บริสุทธิ์ เราควรเชิญเหล่าสาวกผู้บริสุทธิ์
มาที่บ้าน ถวาย พระสาดัม และเตรียมพร้อมที่จะปรนนิบัติเพื่อให้พวกท่านพึงพอใจด้วย
ประการทั้งปวง เช่นนี้เรียกว่า บุำงคเท โบจะยะเท ไชวะ
แม้ในกิจกรรมทางสังคมโดยทั่วไป การปฏิบัติหกประการนี้ระหว่างเพื่อนรักสอง
คนเป็นสิ่งจำาเป็นอย่างยิ่ง ตัวอย่างเช่น นักธุรกิจคนหนึ่งปรารถนาติดต่อกับนักธุรกิจอีกคน
ก็จัดเลี้ยงอาหารที่โรงแรม ระหว่างรับประทานอาหารจะเปิดเผยแสดงความปรารถนาใน
ใจ จากนั้นก็ถามเพื่อนว่าควรจะทำาอย่างไร บางครั้งมีการแลกเปลี่ยนของขวัญกัน เช่นนี้
เมื่อใดที่มีการสัมพันธ์กับ พริทิ หรือความรักในความสัมพันธ์สูงสุด จะปฏิบัติกิจกรรมทั้ง
หกอย่างนี้ ในโศลกก่อน ชรีละ รูพะ โกสวามี แนะนำาว่า เราควรสละการคบหาสมาคม
ทางโลกวัตถุและมาอยู่ร่วมกับสาวก (สังกะ-ทยากาท สะโท วริทเทฮ) สมาคมนานาชาติ
เพื่อคริชณะจิตสำานึกได้สถาปนาขึ้นเพื่อเอื้ออำานวยให้สาวกได้แลกเปลี่ยนความรักทั้งหก
ประการนี้ สมาคมนี้ได้เริ่มขึ้นด้วยคนๆ เดียว แต่เนื่องจากผู้คนก้าวเข้ามา และสัมพันธ์กัน
ด้วยนโยบายการให้และการรับ บัดนี้สังคมนี้จึงได้แผ่ขยายไปทั่วโลก เราดีใจที่ผู้คนบริจาค
กันอย่างใจกว้างเพื่อพัฒนากิจกรรมของสังคม และยอมรับด้วยความกระตือรือร้น แม้ว่า
การแจกจ่ายของเราจะน้อยนิด เราให้พวกเขาในรูปของหนังสือและวารสาร เกี่ยวกับเรื่อง
ราวของ คริชณะจิตสำานึกโดยเฉพาะ บางครั้งเราจัดงาน เฉลิมฉลอง ฮะเร คริชณะ และ
เชิญสมาชิกตลอดชีพรวมทั้งเพื่อนๆ เพื่อให้มาร่วมรับประทานพระสาดัม ถึงแม้สมาชิกส่วน
ใหญ่ของเรามาจากสังคมชั้นสูง อย่างไรก็ดี พวกเขายังยอมรับพระสาดัม แม้เราสามารถ
ให้ได้เพียงเล็กน้อย บางครั้งสมาชิกและผู้สนับสนุนถามเรื่องที่เป็นความลับมากเกี่ยวกับวิธี
การปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้ เราก็พยายามอธิบายให้ฟัง เช่นนี้สมาคมของเราเผย
แพร่ไปทั่วโลกด้วยความสำาเร็จ และผู้มีปัญญาของประเทศทั้งหลายค่อยๆ ชื่นชมกิจกรรม
คริชณะจิตสำานึกของเรา ชีวิตในสมาคมคริชณะจิตสำานึกหล่อเลี้ยงด้วยการแลกเปลี่ยน
ความรักหกประการนี้ในหมู่สมาชิก ฉะนั้น ผู้คนควรได้รับโอกาสในการมาคบหาสมาคม
กับบรรดาสาวกของสมาคมนานาชาติเพื่อคริชณะจิตสำานึก เพราะเพียงแต่สนองตอบ
ในหกวิธีที่กล่าวมาแล้วข้างต้น คนธรรมดาสามัญสามารถฟื้นฟูคริชณะจิตสำานึกที่มีอยู่
ลึกๆ ภายในได้อย่างสมบูรณ์ ในภควัต-คีตา (2.62) กล่าวไว้ว่า สังกาท สันจายะเท คา
มะฮ ความปรารถนาและความใฝ่ฝันของเราพัฒนาตามคนที่เราอยู่ใกล้ชิดด้วย กล่าวไว้
หลายครั้งแล้วว่าเราจะรู้จักบุคคลจากเพื่อนของเขา หากคนธรรมดามาอยู่ใกล้ชิดกับสาวก
แน่นอนว่าเขาจะพัฒนาคริชณะจิตสำานึกซึ่งมีอยู่แล้วภายในส่วนลึก การเข้าใจคริชณะ
จิตสำานึกมีอยู่ภายในของทุกชีวิต เมื่อได้ร่างชีวิตมนุษย์เท่ากับพัฒนามาระดับหนึ่ง ได้กล่าว
ไว้ใน เชธันญะ-ชะริทามริทะ (มัดฮยะ 22.107) ว่า
นิทยะ-สิดดะ คริชณะ-เพรมะ ‘สาดฮยะ’ คะบุำ นะยะ
ชระวะณาดิ-ชุดดะ-ชิทเท คาระเย อุดะยะ
“ความรักที่บริสุทธิ์ต่อคริชณะสถิตนิรันดรอยู่ภายในหัวใจของสิ่งมีชีวิต มิใช่เป็นสิ่งที่ต้อง
ได้รับมาจากแหล่งอื่น เมื่อหัวใจบริสุทธิ์ขึ้นจากการสดับฟังและร้องเพลงสวดภาวนา สิ่งมี
ชีวิตจะฟื้นฟูขึ้นมาโดยธรรมชาติ” เนื่องจากคริชณะจิตสำานึกมีอยู่ภายในใจของทุกชีวิตโดย
ธรรมชาติ ทุกคนจึงควรได้รับโอกาสในการสดับฟังเกี่ยวกับคริชณะ เพียงแต่สดับฟังและ
สวดภาวนา ชระวะณัม, คีรทะนัม หัวใจจะบริสุทธิ์ขึ้นโดยตรง และแล้วคริชณะจิตสำานึกเดิม
แท้ของเราจะฟื้นฟูขึ้นมาโดยทันที คริชณะจิตสำานึกไม่ใช่เป็นการบังคับหรือนำามายัดเยียด
ให้กับหัวใจอย่างผิดธรรมชาติ แต่ทว่ามีอยู่แล้ว เมื่อเราสวดภาวนาร้องเพลงพระนามอัน
ศักดิ์สิทธิ์ขององค์ภควาน หัวใจจะได้รับการชะล้างจากมลทินทางโลกทั้งหมด ในโศลกแรก
ของ ชรี ชิคชาชทะคะ องค์ ชรี เชธันญะ มะฮาพระบำุ ตรัสว่า
เชโท-ดารพะณะ-มารจะนัม บะวะ-มะฮา-ดาวากนิ-นิรวาพะณัม
ชเรยะฮ-ไคระวะ-ชันดริคา-วิทะระณัม วิดยา-วะดูำ-จีวะนัม
อานันดามบุดิ-วารดะนัม พระทิพะดัม พูรณามริทาสวาดะนัม
สารวาทมะ-สนะพะนัม พะรัม วิจะยะเท ชรี-คริชณะ-สังคีรทะนัม
“ชรี คริชณะ สังคีรทะนะ จงเจริญ ซึ่งชะล้างหัวใจที่มีฝุ่นละอองสะสมอยู่เป็นเวลาแรมปี
และดับไฟในพันธชีวิตแห่งการเกิดและการตายซำา้ซาก ขบวนการสังคีรทะนะ นี้เป็นพรอัน
ประเสริฐดีเลิศสำาหรับมวลมนุษยชาติ เพราะได้ขยายรัศมีแห่งพรของดวงจันทร์ เป็นชีวิต
แห่งความรู้ทิพย์ทั้งหมด ขยายมหาสมุทรแห่งความปลื้มปีติสุข และยังสามารถทำาให้ได้รับ
รสนำา้ทิพย์อย่างเต็มเปี่ยม ซึ่งเราเสาะแสวงหาอยู่ตลอดเวลา ”
ไม่เพียงแต่ผู้ร้องเพลงสวดภาวนา มะฮา-มันทระ หรือมหามนต์ได้รับความบริสุทธิ์
เท่านั้น แต่หัวใจของทุกชีวิตที่ได้ยินคลื่นเสียงทิพย์ของ ฮะเร คริชณะ ฮะเร คริชณะ คริชณะ
คริชณะ ฮะเร ฮะเร / ฮะเร รามะ ฮะเร รามะ รามะ รามะ ฮะเร ฮะเร ยังได้รับการชะล้าง
ให้สะอาดด้วยเช่นกัน แม้ดวงวิญญาณที่อยู่ในร่างสัตว์ตำา่ๆ เช่น แมลง ต้นไม้ และเผ่าพันธุ์
อื่นๆ ก็จะบริสุทธิ์ขึ้นและเตรียมตัวเพื่อให้มีคริชณะจิตสำานึกอย่างสมบูรณ์ ด้วยเพียงแต่
ได้ยินคลื่นเสียงทิพย์นี้เท่านั้น ทาคุระ ฮะริดาสะ ได้อธิบายเมื่อ เชธันญะ มะฮาพระบำุ ทรง
ถามว่า สิ่งมีชีวิตที่ตำา่กว่ามนุษย์จะได้รับการจัดส่งจากพันธนาการทางวัตถุได้อย่างไร ฮะริ
ดาสะ ทาคุระ กล่าวว่า การร้องเพลงสวดภาวนาพระนามอันศักดิ์สิทธิ์มีพลังมากจนกระทั่ง
แม้มีคนร้องเพลงสวดภาวนาอยู่ในป่าลึก พวกต้นไม้ และ สัตว์ต่างๆ จะเจริญก้าวหน้าใน
คริชณะจิตสำานึก ด้วยเพียงแต่ได้ยินคลื่นเสียงนี้เท่านั้น ชรี เชธันญะ มะฮาพระบุำ ทรงพิสูจน์
ว่าเป็นจริง เมื่อพระองค์ทรงผ่านเข้าไปในป่าจาริคัณดะ ตอนนั้นพวกเสือ งู กวาง และสัตว์
อื่นๆ ทั้งหมดยกเลิกความเป็นศัตรูซึ่งกันและกันตามธรรมชาติของมัน และเริ่มมาร้องเพลง
เต้นรำาในสังคีรทะนะ แน่นอนว่าเราไม่สามารถเลียนแบบกิจกรรมของ ชรี เชธันญะ มะ
ฮาพระบุำ แต่เราควรปฏิบัติตามรอยพระบาทของพระองค์ เราไม่มีพลังอำานาจเพียงพอที่
จะดึงดูดสัตว์ที่ตำา่กว่าเช่น เสือ งู แมว และสุนัข หรือชักนำาให้พวกมันมาเต้นรำาด้วย แต่
จากการร้องเพลงภาวนาพระนามอันศักดิ์สิทธิ์ขององค์ภควาน เราสามารถเปลี่ยนผู้คน
มากมายในโลกนี้ให้มีคริชณะจิตสำานึกอย่างแท้จริง การให้หรือการแจกจ่ายพระนามอัน
ศักดิ์สิทธิ์ของพระองค์เป็นตัวอย่างที่ประเสริฐในการให้ทานหรือแจกจ่าย (หลักธรรม ดะ
ดาทิ) เช่นเดียวกันเราต้องปฏิบัติตามหลักธรรม พระทิกริฮณาทิ ด้วย และยินดีพร้อมที่จะ
รับของขวัญทิพย์ เราควรถามเกี่ยวกับขบวนการคริชณะจิตสำานึก และเปิดใจเพื่อให้เข้าใจ
สถานการณ์ของโลกวัตถุนี้ เช่นนี้ ถือว่าได้ปฏิบัติตามหลักธรรม กุฮยัม อาคฮยาทิ พริชชะทิ
สมาชิกของสมาคมนานาชาติเพื่อคริชณะจิตสำานึก เชื้อเชิญสมาชิกของสมาคม
และผู้สนับสนุนให้มารับประทานอาหารร่วมกัน เมื่อเราจัดภัตตาหารแห่งความรัก ตาม
ศูนย์ต่างๆ ทั่วโลกทุกวันอาทิตย์ ผู้คนที่สนใจมากมายได้มาให้เกียรติพระสาดัม เมื่อเป็นไป
ได้พวกเขาจะเชิญสมาชิกของสมาคมไปที่บ้านและจัดเลี้ยงพระสาดัม อย่างเต็มที่ เช่นนี้ ทั้ง
สมาชิกของสมาคมและผู้คนโดยทั่วไปจะได้รับประโยชน์ ผู้คนควรยกเลิกการคบหาสมาคม
กับพวกที่สมมติว่าเป็น โยกี, กยานี, คารมี และพวกนักปราชญ์ เพราะการคบหาสมาคม
เช่นนี้ไม่มีใครได้รับประโยชน์ หากต้องการบรรลุถึงเป้าหมายแห่งชีวิตมนุษย์ที่แท้จริง เรา
ควรมาคบหาสมาคมกับสาวกของขบวนการคริชณะจิตสำานึก เพราะเป็นขบวนการเดียว
ที่สอนเราว่าจะพัฒนาความรักต่อองค์ภควานได้อย่างไร? ศาสนาเป็นกิจกรรมพิเศษของ
สังคมมนุษย์ และทำาให้เห็นข้อแตกต่างระหว่างสังคมมนุษย์และสังคมสัตว์ สังคมสัตว์ไม่มี
โบถส์ สุเหร่า หรือระบบทางศาสนา อย่างไรก็ดี ในส่วนต่างๆ ของโลกไม่ว่าสังคมมนุษย์จะ
ยากจนแค่ไหนก็ยังมีระบบศาสนา แม้ในเผ่าของคนท้องถิ่นเดิมที่อยู่ในป่าก็มีระบบศาสนา
เช่นกัน เมื่อระบบศาสนาพัฒนาและหันไปสู่ความรักแห่งองค์ภควาน เช่นนี้จึงประสบความ
สำาเร็จดังที่ได้กล่าวไว้ในภาคหนึ่งของ ชรีมัด-บากะวะธัม (1.2.6) ดังนี้
สะ ไว พุมสาม พะโร ดารโม ยะโท บัคธิร อโดคชะเจ
อไฮทุคิ อพระทิฮะทา ยะยาทมา สุพระสีดะทิ
“อาชีพหรือธรรมะสูงสุด (ดารมะ) สำาหรับมวลมนุษยชาติคือสิ่งที่ทำาไปแล้วมนุษย์สามารถ
บรรลุถึงการอุทิศตนเสียสละรับใช้ด้วยความรักแด่องค์ภควานผู้ทรงเป็นทิพย์ การอุทิศ
ตนเสียสละรับใช้เช่นนี้ต้องไม่เจือด้วยมลทินและไม่มีการขาดตอน เพื่อทำาให้ดวงชีวิตได้รับ
ความพึงพอใจอย่างสมบูรณ์”
หากสมาชิกของสังคมมนุษย์ต้องการความสงบแห่งจิตใจ ความร่มเย็น และความ
สัมพันธ์ฉันเพื่อนระหว่างมนุษย์ และระหว่างประเทศโดยแท้จริง พวกเขาต้องปฏิบัติตาม
ระบบศาสนาของคริชณะจิตสำานึก ซึ่งทำาให้สามารถพัฒนาความรักเดิมแท้ต่อคริชณะ
บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า ทันทีที่ผู้คนทำาเช่นนี้ จิตใจของพวกเขาจะเปี่ยมไปด้วยความ
สงบและความร่มเย็นทันที
เกี่ยวกับประเด็นนี้ ชรีละ บัคธิสิดดานธะ สะรัสวะที ทาคุระ เตือนสาวกทั้งหมดผู้
ปฏิบัติในการเผยแพร่ขบวนการคริชณะจิตสำานึกให้อย่าพูดกับพวกมายาวาดีที่ไม่เชื่อใน
รูปลักษณ์ ซึ่งมุ่งมั่นที่จะต่อต้านขบวนการที่เชื่อในองค์ภควานเช่นนี้อยู่ตลอดเวลา โลกเต็ม
ไปด้วยมายาวาดีและพวกไม่เชื่อในพระองค์ และพรรคการเมืองทางโลกก็ฉวยประโยชน์
จากปรัชญามายาวาดะและปรัชญาที่ไม่เชื่อในองค์ภควานอื่นๆ เพื่อส่งเสริมลัทธิวัตถุนิยม
บางครั้งพวกเขาจะสนับสนุนพรรคที่มีอำานาจมากเพื่อต่อต้านขบวนการคริชณะจิตสำานึก
มายาวาดีและพวกที่ไม่เชื่อในองค์ภควานอื่นๆ ไม่ต้องการให้ขบวนการคริชณะจิตสำานึก
เจริญ เพราะจะทำาใหผู้คนเรียนรู้ถึงภควานจิตสำานึก นี่คือนโยบายของพวกที่ไม่เชื่อในองค์
ภควาน ไม่มีประโยชน์อันใดในการป้อนนมและกล้วยให้กับงู มันจะไม่มีวันพึงพอใจ ตรง
กันข้าม จากการที่ได้กินนมและกล้วย งูกลับจะมีพิษมากยิ่งขึ้น (เควะลัม วิชะ-วารดะนัม)
หากงูได้ดื่มนม พิษมันจะเพิ่มมากยิ่งขึ้น ด้วยเหตุผลเดียวกันนี้เราไม่ควรเปิดใจให้กับอสรพิษ
มายาวาดี และ คารมี การเปิดใจเช่นนี้จะไม่ช่วยอะไร ดีที่สุดคือหลีกเลี่ยงการคบหาสมาคม
กับพวกนี้โดยสิ้นเชิง และไม่ต้องถามเกี่ยวกับเรื่องสำาคัญอันใด เพราะพวกเขาไม่สามารถ
ให้คำาแนะนำาที่ดีได้ เราไม่ควรเชิญพวกมายาวาดีและพวกไม่เชื่อในองค์ภควาน และไม่ควร
รับคำาเชิญจากพวกเขา เพราะจากการใกล้ชิดกัน เราอาจได้รับผลกระทบจากความคิดที่
ไม่เชื่อในองค์ภควาน (สังกาท สันจายะเท คามะฮ) นี่เป็นข้อห้ามของโศลกนี้ว่าเราไม่ควรให้
สิ่งใด หรือยอมรับสิ่งใดจากมายาวาดีและผู้ไม่เชื่อในองค์ภควาน ชรี เชธันญะ มะฮาพระ
บุำ ทรงเตือนเราเช่นกันว่า วิชะยีระ อันนะ คายเล ดุชทะ ฮะยะ มะนะ “จากการรับประทาน
อาหารที่คนทางโลกปรุง จิตใจของเราจะคดงอ” นอกจากเราก้าวหน้ามาก มิฉะนั้นจะไม่
สามารถใช้ของที่คนอื่นบริจาคมาเพื่อพัฒนาขบวนการคริชณะจิตสำานึก ฉะนั้น จากหลัก
การนี้เราไม่ควรรับการให้ทานจากมายาวาดี หรือผู้ไม่เชื่อในองค์ภควาน อันที่จริง ชรี
เชธันญะ มะฮาพระบุำ ทรงห้ามสาวกไม่ให้ไปคบหาสมาคม แม้กับคนธรรมดาที่ยึดติดกับ
การสนองประสาทสัมผัสทางวัตถุมากเกินไป
ข้อสรุปคือเราควรอยู่ใกล้ชิดกับเหล่าสาวกเสมอ ถือปฏิบัติตามหลักธรรมแห่ง
การอุทิศตนเสียสละที่ประมาณไว้ เจริญรอยตามพระบาทของเหล่าอาชารยะ และด้วย
ความเคารพอย่างสมบูรณ์ ปฏิบัติตามคำาสั่งของพระอาจารย์ทิพย์ เช่นนี้เราจะสามารถ
พัฒนาการอุทิศตนเสียสละพร้อมทั้งคริชณะจิตสำานึกเดิมแท้ของเรา สาวกผู้ที่ไม่ใช่นวกะ
หรือ มะฮา-บากะวะทะ (สาวกผู้เจริญก้าวหน้ามาก) แต่อยู่ในระดับกลางแห่งการอุทิศ
ตนเสียสละรับใช้ คาดหวังว่าจะรักองค์ภควาน คบสาวกเป็นเพื่อน แสดงความเมตตาต่อ
คนไม่รู้ ปฏิเสธคนอิจฉาและคนมาร ในโศลกนี้ได้กล่าวถึงวิธีการในการเชื่อมความรักกับ
องค์ภควานโดยย่อ และคบหาสมาคมกับสาวกเป็นเพื่อน ตามหลักธรรม ดะดาทิ สาวกผู้
เจริญแล้วควรจะใช้เงินจากรายรับของตนเองห้าสิบเปอร์เซ็นต์ในการรับใชองค์ภควานและ
สาวก ชรีละ รูพะ โกสวามี ได้ทำาเป็นตัวอย่างในชีวิตของท่าน เมื่อตัดสินใจเกษียณ ท่านได้
แบ่งปันรายได้ในชีวิตของท่านห้าสิบเปอร์เซ็นต์นำามารับใช้คริชณะ ยี่สิบห้าเปอร์เซ็นต์ให้กับ
ญาติๆ และอีกยี่สิบห้าเปอร์เซ็นต์เก็บไว้สำาหรับเหตุฉุกเฉินส่วนตัว สาวกทั้งหมดควรปฏิบัติ
ตามตัวอย่างนี้ไม่ว่ารายรับของเราจะมีเท่าไร ควรใช้ห้าสิบเปอร์เซ็นต์ให้กับคริชณะและ
บรรดาสาวกของพระองค์ เช่นนี้จะสนองตอบกับ ดะดาทิ
ในโศลกต่อไป ชรีละ รูพะ โกสวามี บอกเราว่า ไวชณะวะประเภทไหนควรเลือกมา
เป็นเพื่อน และไวชณะวะควรได้รับการปรนนิบัติรับใช้อย่างไร